Wat is Premenstrual Exacerbation (PME)?

We spreken van Premenstrual Exacerbation (PME) wanneer symptomen van een andere aandoening erger worden in de periode vlak voor je menstruatie. Het kan gaan om een depressie, angststoornis of een andere aandoening. De symptomen zijn met andere woorden tijdens heel je menstruatiecyclus aanwezig, maar verergeren in je premenstruele fase.
Leestijd:
4 min.
Hurkend meisje op een stoel kijkt naar buiten

Wat is het verschil tussen PMDD en PME?

PMDD en PME lijken erg op elkaar. In praktijk zijn ze dan ook moeilijk van elkaar te onderscheiden. Beide aandoeningen zijn gelinkt aan de menstruatiecyclus en zorgen voor gelijkaardige symptomen zoals: depressieve gevoelens, angst, vermoeidheid, gevoelens van hopeloosheid, … De klachten vooral aanwezig vlak voor je menstruatie.  

Lees ook: Wat is PMDD?

Toch zijn PMDD en PME niet hetzelfde! Als je PME hebt, heb je min of meer gedurende heel je cyclus klachten. Die verergeren tijdens je premenstruele fase. Als je PMDD hebt, verdwijnen je klachten enkele dagen na de start van je menstruatie volledig. Op de afbeelding hieronder kan je het verschil goed zien. 

Grafiek van verschil tussen PMDD en PME tijdens menstruatiecyclus

Je ziet dat PMDD- en PME-symptomen een gelijkaardig patroon volgen. Ook de symptomen zijn erg gelijkaardig. Hierdoor zijn PMDD en PME moeilijk uit elkaar te houden. De enige manier om een goede diagnose te krijgen, is door je symptomen dagelijks bij te houden gedurende 2 - 3 maanden.

Ben je niet zeker of je PMDD of PME hebt? Test het hier.

Je kan ook PMDD én PME tegelijk hebben. Het ene sluit het andere niet uit. Je zal dan enkele symptomen hebben die gedurende je hele cyclus aanwezig zijn. Andere symptomen treden dan weer enkel op tijdens de tweede helft van je cyclus. 

Welke aandoeningen kunnen premenstrueel verergeren?

Symptomen van de volgende aandoeningen kunnen verergeren tijdens je luteale fase: 

  • Depressie
  • Angststoornis
  • Paniekstoornis
  • ADHD
  • Bipolaire stoornis
  • Posttraumatische stressstoornis
  • Verslaving
  • Suïcidaliteit
  • Schizofrenie
  • Psychose
  • Eetstoornissen
  • Persoonlijkheidsstoornissen (bv. borderline)
  • … 

Op welke manier verschillen behandelingen voor PMDD en PME?

Antidepressiva

Je dokter kan voor zowel PMDD als PME specifieke antidepressiva, SSRI’s, voorschrijven. Voor vrouwen met PMDD blijkt het voldoende om deze enkel tijdens de luteale fase te nemen. 

Als je PME hebt, heb je een onderliggende aandoening (zie lijst hierboven). Je symptomen treden dan min of meer gedurende heel je cyclus op en verergeren in de periode voor je menstruatie. Antidepressiva kan je dan beter gedurende je hele cyclus nemen. Een dokter kan je eventueel een verhoogde dosis voorschrijven die je enkel inneemt tijdens de tweede helft van je cyclus. 

Andere behandelingsmogelijkheden

Er bestaan verschillende andere behandelingsmogelijkheden voor PMDD. Uit onderzoek blijkt jammer genoeg dat deze niet even effectief zijn voor vrouwen met PME. Het gaat om behandelingen met hormonen zoals bepaalde anticonceptiepillen en GnRH-agonisten. Deze zorgen dus niet per se voor het verminderen van symptomen in de periode voor je menstruatie. 

Een andere manier om PME te behandelen, is de onderliggende aandoening behandelen. Als je dus onderliggend een depressie, ADHD of een andere aandoening hebt, kan je dokter voorstellen om eerst deze te behandelen. Dit kan misschien ook helpen om de klachten tijdens je luteale fase te verlichten. 

Er is erg weinig onderzoek naar PMDD en nog minder naar PME. De behandelingsmogelijkheden zijn ook nog weinig onderzocht, waardoor niet duidelijk is hoe effectief ze zijn. Elke vrouw is ook anders. Wat voor iemand anders werkt, werkt daarom niet altijd voor jou. Als je denkt dat je last hebt van PMDD of PME bespreek je dit best met je huisarts, gynaecoloog of psychiater. 

Conclusie

Het is erg moeilijk om het verschil tussen PMDD en PME te zien in praktijk. Ze zijn namelijk allebei gelinkt aan de menstruatiecyclus en symptomen kunnen erg gelijkaardig zijn. Toch is het belangrijk om het verschil te weten te komen. Ze vragen allebei namelijk om een andere soort behandeling.

Als je alleen symptomen ervaart in de periode vlak voor je menstruatie, heb je waarschijnlijk PMDD. Als je ook gedurende de rest van je cyclus symptomen hebt, kan dat wijzen op PME. Dan heb je waarschijnlijk een onderliggende aandoening. PMDD en PME kunnen ook samen voorkomen. 

Bronnen:
“Management of Premenstrual Syndrome: Green‐top Guideline No. 48.” BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, vol. 124, no. 3, Feb. 2017, pp. e73–105. DOI.org (Crossref), https://doi.org/10.1111/1471-0528.14260.  
https://faq.iapmd.org/en/articles/2608686-how-do-we-know-if-we-have-pme-or-pmdd-how-do-we-differentiate
https://iapmd.org/pmdd-v-pme 

Lees ook